Σε πολλούς από εμάς έχει τύχει να πρέπει να συνεργαστούμε ή να συμβιώσουμε με ανθρώπους με τους οποίους δεν ταιριάζουμε και δυσκολευόμαστε να επικοινωνήσουμε. Σε πολλές περιπτώσεις δεν τους επιλέγουμε καν και η σχέση μας μαζί τους διατηρείται περισσότερο από ανάγκη, παρά από επιλογή.
Αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι πρέπει να απορρίψουμε κάποιον συνολικά. Μπορεί να μη μας αρέσουν ορισμένες συμπεριφορές του ή ο τρόπος σκέψης του, αλλά αυτά εμπίπτουν στον προγραμματισμό του και δεν αποτελούν στοιχεία του αληθινού του εαυτού.
Ο προγραμματισμός διαμορφώνεται από πολλούς παράγοντες, έμφυτους και επίκτητους: τα γονίδια, τις ορμόνες, τον εγκέφαλο, την ανατροφή, τις παρελθοντικές εμπειρίες, τα ερεθίσματα από την κοινωνία, κ.ά.
Αν μπορούμε να διακρίνουμε στον άλλο τη διαφορά μεταξύ του προγραμματισμού του και της αληθινής φύσης του, θα μας είναι πιο εύκολο να αλληλεπιδρούμε μαζί του πιο ψύχραιμα, αντικειμενικά, με λιγότερες συγκρούσεις και περισσότερη κατανόηση. Ό,τι κάνει ή λέει θα το βλέπουμε απρόσωπα, χωρίς να το ερμηνεύουμε και χωρίς να προβάλλουμε τις δικές μας προσδοκίες.
Υπάρχει μια σημαντική διαφορά στο "απορρίπτω τον άλλο συνολικά" από το "δεν αντέχω τον προγραμματισμό του". Στην πρώτη περίπτωση υπάρχει μια απόλυτη στάση που δεν αφήνει περιθώρια να αλλάξει κάτι, ενώ στη δεύτερη περίπτωση είμαστε ανοιχτοί να δούμε στον άλλο και τα θετικά του στοιχεία, αλλά και να τον βοηθήσουμε να αλλάξει τον προγραμματισμό του σε περίπτωση που μας ζητήσει βοήθεια.
Σε κάποιες ιδανικές περιπτώσεις, οι άνθρωποι που κουβαλάνε ένα δύσκολο προγραμματισμό γνωρίζουν τη διαφορά μεταξύ προγραμματισμού και αληθινού εαυτού και αρκεί να τους υπενθυμίζουμε να αποταυτίζονται από τον προγραμματισμό τους και να μην πιστεύουν τις σκέψεις που είχαν μάθει να πιστεύουν τα προηγούμενα χρόνια.
Δυστυχώς όμως, αυτές οι περιπτώσεις είναι πολύ λίγες. Οι περισσότεροι είναι ταυτισμένοι με τον προγραμματισμό τους και αδυνατούν να τον αναγνωρίσουν και να τον αμφισβητήσουν. Συνεχίζουν να συμπεριφέρονται με τον παλιό και γνώριμο τρόπο γιατί έτσι έχουν μάθει να νιώθουν μια φαινομενική ασφάλεια, ακόμα και αν ο τρόπος αυτός τούς δυσκολεύει στη ζωή τους και δημιουργεί προβλήματα σ' αυτούς και στους άλλους γύρω τους.
Το καλύτερο που έχουμε να κάνουμε εμείς είναι να είμαστε όσο περισσότερο συνειδητοί γίνεται ώστε να μην παρασυρόμαστε από τον προγραμματισμό τους, ειδικά σε περιπτώσεις αλληλοσυμπληρούμενων προγραμματισμών, όπως είναι π.χ. μεταξύ μελών μιας οικογένειας. Να θυμόμαστε ότι ο άνθρωπος δεν είναι μόνο ο προγραμματισμός που κουβαλάει, δεν είναι οι συμπεριφορές και τα λόγια που λέει, αλλά και η Ύπαρξη που εκφράζεται μέσα από τη συγκεκριμένη μορφή για μερικά χρόνια.
Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι για χάρη κάποιου ρόλου (π.χ. του καλού ανθρώπου, συναδέλφου, γονιού, αδερφού, συντρόφου, κ.ά) πρέπει να υπομένουμε τον προγραμματισμό του άλλου. Χωρίς ενοχές, μπορούμε να θέσουμε όρια που θα μας βοηθάνε να ζούμε συνειδητά και να μην παρασυρόμαστε ασυνείδητα από τις αντιδράσεις του, ενώ ταυτόχρονα παραμένουμε ανοιχτοί σε όποια ενδεχόμενη αλλαγή - και φυσικά κάποιες φορές είναι αναπόφευκτο να απομακρυνθούμε αν δεν βλέπουμε την παραμικρή ένδειξη για αλλαγή.
Οι "δύσκολοι" άνθρωποι που αντιμετωπίζουμε στη ζωή μας, δεν είναι δύσκολοι επειδή θέλουν να μας ταλαιπωρήσουν. Το ίδιο ισχύει και για τις άλλες δύσκολες εμπειρίες της ζωής. Μπορούμε να εκμεταλλευτούμε κάθε δυσκολία για να υπερβούμε φόβους, προσκολλήσεις, εξαρτήσεις, παρερμηνείες και πεποιθήσεις που είχαμε αναπτύξει ανεπίγνωστα τα προηγούμενα χρόνια.
Συνήθως όταν τα πράγματα κυλάνε ομαλά στη ζωή μας έχουμε την τάση να επαναπαυόμαστε στον προγραμματισμό μας και να μην εξετάζουμε αν ο τρόπος σκέψης μας, οι συνήθειές μας ή οι πεποιθήσεις μας είναι ωφέλιμες και αυθεντικές. Οι δυσκολίες αποτελούν πάντα αφορμές για να "ξεβολευτούμε", δηλαδή να επανεξετάσουμε και να αναθεωρήσουμε κάποια στοιχεία τού συστήματός μας. Ο δρόμος αυτός μάς κάνει πιο συνειδητούς, πιο δυνατούς και πιο σοφούς και μας οδηγεί στην ψυχική ηρεμία.
Νίκος Μπάτρας
Διαχειριστής www.aytepignosi.com
Διαβάστε επίσης:
