Το απόφθεγμα της ημέρας
"Μέσα από τα μάτια μας το σύμπαν βλέπει τον εαυτό του. Μέσα από τα αφτιά μας το σύμπαν ακούει τις μελωδίες του. Είμαστε οι μάρτυρες μέσω των οποίων το σύμπαν αποκτά επίγνωση του μεγαλείου του."
~Άλαν Γουάτς

Γιατί κάποιοι υποφέρουν από έντονη αρνητική αυτοκριτική

Όλοι μας έχουμε μια εσωτερική φωνή αυτοκριτικής. Σε κάποιους ανθρώπους όμως η φωνή αυτή είναι πιο δυνατή, αυστηρή, θυμωμένη και ακατάπαυστη.

Πολλές φορές άνθρωποι με κατάθλιψη κάνουν ιδιαίτερα έντονη αυτοκριτική και εμπλέκονται σε αρνητικούς εσωτερικούς διαλόγους με το αυστηρό αυτό κομμάτι του εαυτού τους, το οποίο θα ονομάσουμε «εσωτερικό κριτή».

Η έντονη αυτοκριτική μπορεί να πηγάζει από τον τρόπο που μεγαλώσαμε. Σε κάποιες περιπτώσεις, εάν οι γονείς ενός παιδιού είναι για παράδειγμα άμεσα επικριτικοί με τις αδυναμίες του και το επιπλήττουν στις τυχόν αποτυχίες, το παιδί μεγαλώνοντας μπορεί να εσωτερικεύσει αυτή την αυστηρότητα και να την κάνει κομμάτι του εαυτού του.

Σε άλλες περιπτώσεις τα παιδιά μπορεί απλώς να αισθάνονται ότι τα αγαπούν υπό όρους. Η αγάπη υπό όρους δεν είναι απαραίτητο να εκδηλώνεται άμεσα. Μπορεί να μεταδίδεται μέσα από το πώς είναι δομημένο το περιβάλλον της οικογένειας. Αν δηλαδή ο γονιός ενθουσιάζεται μόνο όταν το παιδί κατορθώνει κάτι ή δουλεύει σκληρά για κάτι και απογοητεύεται όταν δεν πετυχαίνει, τότε η συμπεριφορά αυτή εκλαμβάνεται από το παιδί ως κριτική για τα λάθη του.

Συχνά πάλι οι γονείς δεν είναι επικριτικοί με το παιδί αλλά με τους εαυτούς τους. Η συμπεριφορά των γονιών προς τους εαυτούς τους παίζει επίσης σημαντικό ρόλο. Εάν δηλαδή το παιδί ακούει συχνά τη μητέρα να λέει: «Πώς είναι δυνατόν να έκαψα το κέικ, πόσο ανίκανη είμαι» ή «Πάλι λάθος τα έκανα όλα, τι χαζή που είμαι», το παιδί σιγά-σιγά ταυτίζεται με αυτή τη θεώρηση και την εσωτερικεύει.

Βέβαια η αυξημένη τάση για αυτοκριτική δεν εξαρτάται μόνο από την οικογένεια. Οι τάσεις αυτές διαμορφώνονται από το εκπαιδευτικό σύστημα, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και την σχεδόν τελειομανή κουλτούρα των καιρών μας, που πολλές φορές μας κάνει να τοποθετούμε τους εαυτούς μας σε θέση διαρκούς σύγκρισης και ανταγωνισμού.

Μαρία Μεραμβελιωτάκη
Συμβουλευτική Ψυχολόγος

Διαβάστε επίσης: