Αν κάποιος θέλει πραγματικά να μάθει τι είναι ο νους, το σώμα και ο κόσμος, πρέπει πρώτα να γνωρίσει τη φύση της συνειδητότητας. Η επιστήμη της συνειδητότητας είναι πιο θεμελιώδης από τις επιστήμες της φυσικής, της ψυχολογίας, της βιολογίας και της χημείας.
Πώς μπορούμε λοιπόν να μάθουμε περισσότερα για τη φύση του πραγματικού μας εαυτού; Προφανώς, πρέπει να απευθυνθούμε σ' αυτόν που γνωρίζει τον εαυτό μας. Και ποιος είναι αυτός που γνωρίζει τον εαυτό μας, καθώς και τον εαυτό του;
Ο μόνος τρόπος για να μάθουμε οτιδήποτε για την ουσία του εαυτού μας, είναι πηγαίνοντας απευθείας μέσα στον εαυτό μας. Δεν είναι διαβάζοντας ένα βιβλίο ή ακούγοντας έναν δάσκαλο να μιλάει. Κανένας δεν μπορεί να μας παρέχει γνώσεις για τον εαυτό μας. Οι άλλοι μπορούν να μας δώσουν μόνο κάποια στοιχεία ή σημάδια, να μας δείξουν πού να ψάξουμε, ή πιο σωστά, πώς να ψάξουμε.
Αλλά αν θέλουμε να μάθουμε από πρώτο χέρι τι είμαστε, αυτό θα το κάνουμε εμείς με τον εαυτό μας. Και δεν χωράει κανένας άλλος σ' αυτή τη σχέση. Ακόμα και αν ερχόταν ο ίδιος ο Βούδας και είχαμε την επιλογή να στρέψουμε την προσοχή μας σ' αυτόν ή στον εαυτό μας, θα συμβούλευα να τη στρέφαμε στον εαυτό μας. Και νομίζω ότι και ο Βούδας θα συμφωνούσε μαζί μου.
Στρέψε λοιπόν τώρα την προσοχή σου στον εαυτό σου. Απόκτησε επίγνωση της εμπειρίας τού να έχεις επίγνωση. Αλλά η φράση "στρέψε την προσοχή σου στον εαυτό σου ή στην εμπειρία τού να έχεις επίγνωση" είναι κάπως παραπλανητική, γιατί μπορούμε να στρέψουμε την προσοχή μας μόνο σε κάτι που έχει ιδιότητες αντικειμένου. Το εκφράζουμε όμως έτσι για να γίνει κατανοητό από τον νου, ο οποίος αναγνωρίζει μόνο αντικείμενα.
Ίσως πιο σωστό θα ήταν αν λέγαμε "χαλάρωσε την προσοχή σου". Η εμπειρία της επίγνωσης είναι η πηγή της προσοχής, δεν μπορεί ποτέ να είναι ο προορισμός της. Με άλλα λόγια, η πηγή της προσοχής και η εμπειρία τού να έχει κανείς επίγνωση, δεν μπορούν να βρεθούν με την προσοχή. Η προσοχή πρέπει να βυθιστεί μέσα στην πηγή της και όχι να αναδυθεί από αυτή. Η προσοχή δεν βρίσκει ποτέ την πηγή της κάπου εκεί έξω, αλλά διαλύεται μέσα της.
Αυτή είναι και η ουσία του διαλογισμού: η βύθιση της προσοχής μέσα στην πηγή της. Να έχεις δηλαδή επίγνωση της εμπειρίας ότι έχεις επίγνωση.
Αν χάσεις την επαφή με την εμπειρία της επίγνωσης, ένας από τους πιο σύντομους δρόμους για να επιστρέψεις σ' αυτή είναι να θέσεις το ερώτημα "έχω επίγνωση;" (ή "είμαι συνειδητός;" - "Am I aware?"), κάνε μια παύση και μετά απάντησε "ναι". Η ερώτηση και η απάντηση αποτελούνται από σκέψεις. Το ενδιάμεσο όμως, δηλαδή αυτό που συμβαίνει έξω από τον νου, είναι η επίγνωση για το ότι έχουμε επίγνωση. Μάλιστα, δεν αποκτούμε επίγνωση εκείνη τη στιγμή, αλλά παρατηρούμε την εμπειρία της επίγνωσης η οποία ήταν προηγουμένως επισκιασμένη από τον νου, επειδή η προσοχή ήταν στραμμένη προς κάποιο αντικείμενο.
Μετά, επανάλαβε πάλι την ερώτηση "έχω επίγνωση;", κάνε μια παύση και μείνε σ' αυτή την παύση. Μείνε εκεί ως η παύση.
*Απόσπασμα από ομιλία του Ρούπερτ Σπάιρα.
Μετάφραση: Ν. Μπάτρας
Διαβάστε επίσης:
