Τα συμπτώματα είναι η κυρίαρχη κατάσταση που επικρατεί στην ανθρωπότητα αυτή τη στιγμή. Δεν κυριαρχεί η πρόληψη, ούτε η κατανόηση, ούτε η αποδοχή, ούτε η θεραπεία.
Οι μορφές των συμπτωμάτων είναι άπειρες. Όποια μέρα και αν δει κανείς τις ειδήσεις για το τι συμβαίνει στον κόσμο, το μόνο που βλέπει είναι οι διάφορες μορφές που παίρνει η ταύτιση, το Εγώ. Βία, φανατισμός, συγκρούσεις, εγωισμός, ταύτιση με ιδεολογίες, ταύτιση με αντικείμενα, διαμόρφωση ταυτότητας ("είμαι αυτός/ή") σύμφωνα με την ανατροφή και την παιδεία, εκμετάλλευση, ψυχοσωματικές ασθένειες, ατυχήματα, δυστυχήματα, θάνατοι, ψυχικός και σωματικός πόνος... Το μεγαλύτερο ποσοστό όλων αυτών οφείλεται στην ανικανότητά μας να ζούμε στο τώρα, χωρίς ταυτίσεις και χωρίς να νιώθουμε ανεπαρκείς.
Το τι θα μπορούσε να αποφευχθεί δεν έχει νόημα να το συζητάμε. Μόνο το τι μπορούμε να κάνουμε τώρα έχει νόημα. Οι γνώσεις υπάρχουν και οι θεωρίες είναι πλέον επιβεβαιωμένες. Ίσως αυτό που λείπει είναι να περάσουμε από την ατομική θεραπεία στη μαζική πρόληψη. Και αυτό θα μπορούσε να γίνει μόνο με έναν τρόπο: με την κατάλληλη εκπαίδευση των ανθρώπων στα σχολεία.
Το να θεραπευτεί ένας υποψήφιος γονιός από την αίσθηση της ανεπάρκειάς του και τους φόβους του, είναι ήδη κάτι πολύ σημαντικό. Αλλά το να εκπαιδεύεται ο καινούργιος άνθρωπος από μικρή ηλικία στο πώς να προστατευτεί για να μην αναπτύξει την αίσθηση της ανεπάρκειας και διάφορους άλλους φόβους, είναι ίσως πιο σημαντικό. Και σίγουρα θα είχε αποτελέσματα που θα γίνονταν εμφανή σε όλους τους τομείς της κοινωνίας.
Τι καλύτερο θα μπορούσε να γίνει στον κόσμο, από μια συμφωνία μεταξύ κάποιων χωρών για μια "κοινή εκπαιδευτική πολιτική"; Όπου θα λαμβάναμε επιτέλους υπόψη μας τον κοινό παρονομαστή όλων μας και θα ξεφεύγαμε από τις -κυριολεκτικά και επιστημονικά αποδεδειγμένες- επίπλαστες διαφορές μας.
Το σχολείο είναι ένας χώρος από τον οποίο περνάνε σχεδόν όλοι οι άνθρωποι των αναπτυγμένων και αναπτυσσόμενων χωρών. Δεν υπάρχει κάτι αντίστοιχο που θα μπορούσε να φιλοξενήσει ένα τέτοιο σχέδιο. Και δεν μιλάμε για ριζική αλλαγή του εκπαιδευτικού συστήματος, αλλά για ριζική αλλαγή της αντίληψης για το τι είναι ο άνθρωπος και ποιες είναι οι πραγματικές του ανάγκες. Όχι ποιες είναι οι ανάγκες του οικονομικού συστήματος, της αγοράς εργασίας ή των εδραιωμένων συμφερόντων. Οι πραγματικές ανάγκες των ανθρώπων είναι πολύ συγκεκριμένες και ήταν πάντοτε οι ίδιες: η άνευ όρων αποδοχή, η αγάπη, η κατανόηση, η ελευθερία έκφρασης και οτιδήποτε προκύπτει από αυτά τα στοιχεία που διαμορφώνουν τον κοινό μας παρονομαστή.
Το σχολείο είναι ένας χώρος από τον οποίο περνάνε σχεδόν όλοι οι άνθρωποι των αναπτυγμένων και αναπτυσσόμενων χωρών. Δεν υπάρχει κάτι αντίστοιχο που θα μπορούσε να φιλοξενήσει ένα τέτοιο σχέδιο. Και δεν μιλάμε για ριζική αλλαγή του εκπαιδευτικού συστήματος, αλλά για ριζική αλλαγή της αντίληψης για το τι είναι ο άνθρωπος και ποιες είναι οι πραγματικές του ανάγκες. Όχι ποιες είναι οι ανάγκες του οικονομικού συστήματος, της αγοράς εργασίας ή των εδραιωμένων συμφερόντων. Οι πραγματικές ανάγκες των ανθρώπων είναι πολύ συγκεκριμένες και ήταν πάντοτε οι ίδιες: η άνευ όρων αποδοχή, η αγάπη, η κατανόηση, η ελευθερία έκφρασης και οτιδήποτε προκύπτει από αυτά τα στοιχεία που διαμορφώνουν τον κοινό μας παρονομαστή.
Απ' την άλλη, πρέπει να καταρριφθούν οι παρερμηνείες που αφορούν την αποδοχή, την αγάπη και την κατανόηση. Π.χ. αυτή τη στιγμή στους περισσότερους κυριαρχεί η εντύπωση ότι η αγάπη συνδέεται με το συναίσθημα, ότι εμπεριέχει εξάρτηση από τον άλλον, ή ότι αγαπάω σημαίνει επιθυμώ ο άλλος να με ολοκληρώσει και αντίστοιχα αναλαμβάνω κι εγώ το ρόλο να ολοκληρώσω τον άλλον, μπας και μια μέρα νιώσουμε και οι δυο ολοκληρωμένοι. Ή σκεφτείτε τις παρερμηνείες περί αποδοχής, όταν οι γονείς θεωρούν σωστό να λένε στα παιδιά τους "τα καλά παιδιά λένε ναι, δεν λένε όχι".
Δεν χρειάζεται να αλλάξουμε τα πάντα. Αρκεί να κάνουμε ό,τι κάνουμε πιο συνειδητά. Αφού έτσι κι αλλιώς επικοινωνούμε μεταξύ μας, αλληλεπιδρούμε, συνεργαζόμαστε, ανταλλάσσουμε ιδέες, συμβιώνουμε στο ίδιο σπίτι, στον ίδιο πλανήτη. Γιατί να μην τα κάνουμε όλα αυτά με επίγνωση; Γιατί να προβάλλουμε συνεχώς το παρελθόν μας στο παρόν; Γιατί να αφήνουμε το φόβο να παίρνει μορφή; Τι κερδίζουμε πρακτικά με το να κατηγορούμε ή να επιρρίπτουμε τις ευθύνες στους άλλους; Ποιος πραγματικά φέρει ευθύνη για οτιδήποτε;
Αν ζήσουμε σύμφωνα με αυτό που είμαστε, ο κόσμος των συμπτωμάτων μπορεί να μεταμορφωθεί σε κόσμο των θαυμάτων. Η συνταγή είναι απλή και τα μέσα όλα στη διάθεσή μας. Αρκεί να αρχίσουμε να βλέπουμε μέσα μας, για να δούμε τον κόσμο χωρίς φίλτρα, έτσι όπως είναι. Εδώ. Τώρα.
Νίκος Μπάτρας
Διαχειριστής www.aytepignosi.com
Διαβάστε επίσης:
