Πολλοί άνθρωποι φτάνουν σε ένα σημείο της ζωής τους όπου, αντικειμενικά, δεν τους λείπει τίποτα. Έχουν δουλειά, χρήματα, σχέση, κοινωνική αποδοχή, άνεση. Κι όμως, μέσα τους υπάρχει ένα αδιόρατο βάρος, ένα αίσθημα κενού, σαν κάτι βασικό να λείπει. Αυτό το παράδοξο δεν είναι σπάνιο· είναι σχεδόν ο κανόνας στη σύγχρονη ζωή.
Το κενό αυτό δεν δημιουργείται επειδή «δεν έχουμε αρκετά», αλλά επειδή έχουμε επενδύσει την αίσθηση της πληρότητας σε πράγματα που από τη φύση τους δεν μπορούν να τη δώσουν.
Η κοινωνία μας μαθαίνει ότι η ευτυχία βρίσκεται στο αποτέλεσμα: στο στόχο, στην επιτυχία και στην κατοχή. Από μικροί εκπαιδευόμαστε να πιστεύουμε ότι όταν φτάσουμε κάπου, τότε θα νιώσουμε καλά. Όμως κάθε στόχος, μόλις επιτευχθεί, παύει σχεδόν αμέσως να μας ικανοποιεί. Ο νους βρίσκει τον επόμενο. Έτσι, η ζωή γίνεται μια ατελείωτη αναμονή για κάτι που πάντα μετατίθεται στο μέλλον.
Ένας βασικός λόγος του εσωτερικού κενού είναι το Εγώ. Το Εγώ ζει από συγκρίσεις, επιβεβαίωση και εικόνα. Θέλει να είναι «κάτι», να ξεχωρίζει, να έχει αξία μέσα από ρόλους και επιτεύγματα. Όμως το Εγώ δεν μπορεί ποτέ να χορτάσει. Ό,τι κι αν αποκτήσει, φοβάται ότι μπορεί να το χάσει ή ότι δεν είναι αρκετό. Έτσι, ακόμα και όταν έχουμε όλα τα βασικά και έχουμε ικανοποιήσει τις περισσότερες επιθυμίες μας, μέσα μας παραμένει μια αίσθηση ανησυχίας.
Ένας άλλος λόγος είναι η αποσύνδεση από το παρόν. Το σώμα βρίσκεται εδώ, αλλά ο νους βρίσκεται αλλού: στο παρελθόν, στις σκέψεις, στις ανησυχίες και στα διάφορα σενάρια. Όταν δεν είμαστε παρόντες στη ζωή μας, δεν μπορούμε να τη νιώσουμε. Και όταν δεν τη νιώθουμε, εμφανίζεται το κενό. Όχι επειδή η ζωή είναι άδεια, αλλά επειδή εμείς απουσιάζουμε από αυτήν.
Το κενό επίσης γεννιέται όταν ζούμε σύμφωνα με προσδοκίες που δεν είναι πραγματικά δικές μας. Πολλοί ακολουθούν δρόμους που θεωρούνται «σωστοί», όχι επειδή τους εκφράζουν, αλλά επειδή τους έμαθαν ότι έτσι πρέπει. Κάποια στιγμή, ακόμα κι αν πετύχουν, μέσα τους εμφανίζεται η αίσθηση ότι ζουν μια ζωή που δεν είναι η δική τους και δεν ικανοποιεί βασικές ανάγκες έκφρασης και ύπαρξης.
Στην πραγματικότητα, το κενό δεν είναι εχθρός. Είναι μήνυμα. Δεν μας λέει ότι αποτύχαμε, αλλά ότι ψάχνουμε την πληρότητα στο λάθος μέρος. Μας δείχνει ότι τίποτα εξωτερικό δεν μπορεί να καλύψει μια εσωτερική αποσύνδεση.
Η πληρότητα δεν έρχεται όταν προστεθεί κάτι στη ζωή μας, αλλά όταν αφαιρεθεί κάτι: η συνεχής ανάγκη να γίνουμε κάτι άλλο από αυτό που ήδη είμαστε. Όταν η προσοχή επιστρέφει στο παρόν, όταν χαλαρώνει η ταύτιση με σκέψεις και ρόλους, τότε αυτό που ονομάζαμε «κενό» αρχίζει να μεταμορφώνεται σε χώρο. Και μέσα σε αυτόν το χώρο υπάρχει ηρεμία, απλότητα και μια αίσθηση εσωτερικής επάρκειας που δεν εξαρτάται από τίποτα.
Το κενό αυτό δεν δημιουργείται επειδή «δεν έχουμε αρκετά», αλλά επειδή έχουμε επενδύσει την αίσθηση της πληρότητας σε πράγματα που από τη φύση τους δεν μπορούν να τη δώσουν.
Η κοινωνία μας μαθαίνει ότι η ευτυχία βρίσκεται στο αποτέλεσμα: στο στόχο, στην επιτυχία και στην κατοχή. Από μικροί εκπαιδευόμαστε να πιστεύουμε ότι όταν φτάσουμε κάπου, τότε θα νιώσουμε καλά. Όμως κάθε στόχος, μόλις επιτευχθεί, παύει σχεδόν αμέσως να μας ικανοποιεί. Ο νους βρίσκει τον επόμενο. Έτσι, η ζωή γίνεται μια ατελείωτη αναμονή για κάτι που πάντα μετατίθεται στο μέλλον.
Ένας βασικός λόγος του εσωτερικού κενού είναι το Εγώ. Το Εγώ ζει από συγκρίσεις, επιβεβαίωση και εικόνα. Θέλει να είναι «κάτι», να ξεχωρίζει, να έχει αξία μέσα από ρόλους και επιτεύγματα. Όμως το Εγώ δεν μπορεί ποτέ να χορτάσει. Ό,τι κι αν αποκτήσει, φοβάται ότι μπορεί να το χάσει ή ότι δεν είναι αρκετό. Έτσι, ακόμα και όταν έχουμε όλα τα βασικά και έχουμε ικανοποιήσει τις περισσότερες επιθυμίες μας, μέσα μας παραμένει μια αίσθηση ανησυχίας.
Ένας άλλος λόγος είναι η αποσύνδεση από το παρόν. Το σώμα βρίσκεται εδώ, αλλά ο νους βρίσκεται αλλού: στο παρελθόν, στις σκέψεις, στις ανησυχίες και στα διάφορα σενάρια. Όταν δεν είμαστε παρόντες στη ζωή μας, δεν μπορούμε να τη νιώσουμε. Και όταν δεν τη νιώθουμε, εμφανίζεται το κενό. Όχι επειδή η ζωή είναι άδεια, αλλά επειδή εμείς απουσιάζουμε από αυτήν.
Το κενό επίσης γεννιέται όταν ζούμε σύμφωνα με προσδοκίες που δεν είναι πραγματικά δικές μας. Πολλοί ακολουθούν δρόμους που θεωρούνται «σωστοί», όχι επειδή τους εκφράζουν, αλλά επειδή τους έμαθαν ότι έτσι πρέπει. Κάποια στιγμή, ακόμα κι αν πετύχουν, μέσα τους εμφανίζεται η αίσθηση ότι ζουν μια ζωή που δεν είναι η δική τους και δεν ικανοποιεί βασικές ανάγκες έκφρασης και ύπαρξης.
Στην πραγματικότητα, το κενό δεν είναι εχθρός. Είναι μήνυμα. Δεν μας λέει ότι αποτύχαμε, αλλά ότι ψάχνουμε την πληρότητα στο λάθος μέρος. Μας δείχνει ότι τίποτα εξωτερικό δεν μπορεί να καλύψει μια εσωτερική αποσύνδεση.
Η πληρότητα δεν έρχεται όταν προστεθεί κάτι στη ζωή μας, αλλά όταν αφαιρεθεί κάτι: η συνεχής ανάγκη να γίνουμε κάτι άλλο από αυτό που ήδη είμαστε. Όταν η προσοχή επιστρέφει στο παρόν, όταν χαλαρώνει η ταύτιση με σκέψεις και ρόλους, τότε αυτό που ονομάζαμε «κενό» αρχίζει να μεταμορφώνεται σε χώρο. Και μέσα σε αυτόν το χώρο υπάρχει ηρεμία, απλότητα και μια αίσθηση εσωτερικής επάρκειας που δεν εξαρτάται από τίποτα.
Νίκος Μπάτρας
Διαχειριστής www.aytepignosi.com
Διαβάστε επίσης:
