Τι θεωρούμε βλαβερές σκέψεις
Βλαβερές είναι οι σκέψεις που:
-
μας μικραίνουν,
-
μας φοβίζουν,
-
μας ακινητοποιούν,
-
παραμορφώνουν την πραγματικότητα,
-
τροφοδοτούν άγχος, θυμό, ενοχές, ντροπή ή απαισιοδοξία.
Δεν λένε απαραίτητα ψέματα· πολλές φορές βασίζονται σε κάτι πραγματικό, αλλά το μεγεθύνουν ή το γενικεύουν.
Παραδείγματα βλαβερών σκέψεων:
-
«Αν κάνω λάθος θα φανεί ότι δεν αξίζω.»
-
«Όλοι με κρίνουν.»
-
«Δεν θα καταφέρω ποτέ να αλλάξω.»
-
«Πάντα μου συμβαίνουν άσχημα πράγματα.»
Αυτές οι σκέψεις δεν οδηγούν σε λύση. Μόνο σε αδιέξοδο.
Τι είναι οι ωφέλιμες σκέψεις
Ωφέλιμες είναι οι σκέψεις που:
-
μας βοηθούν να δούμε καθαρά και να κατανοήσουμε,
-
μας ηρεμούν,
-
μας κινητοποιούν δημιουργικά,
-
μας συνδέουν με την πραγματικότητα χωρίς παραμορφώσεις.
Δεν σημαίνει ότι είναι «θετικές» με την εξιδανικευμένη έννοια ότι μας τα παρουσιάζουν όλα ωραία και καλά. Είναι ρεαλιστικές και μας βοηθούν. Δεν κρύβουν τις δυσκολίες - μας βοηθούν να τις διαχειριστούμε.
Παραδείγματα ωφέλιμων σκέψεων:
-
«Αν κάνω λάθος, θα μάθω. Όλοι κάνουν λάθη.»
-
«Δεν μπορώ να ελέγξω τι σκέφτονται οι άλλοι, αλλά μπορώ να ελέγξω τη στάση μου.»
-
«Η αλλαγή γίνεται βήμα-βήμα.»
-
«Αυτό που βιώνω είναι μια δύσκολη εμπειρία και θα περάσει, δεν είναι ολόκληρη η ζωή μου.»
Πώς τις ξεχωρίζουμε
Ο πιο απλός δείκτης είναι το αποτέλεσμα που δημιουργεί η σκέψη μέσα μας.
Ας παρατηρήσουμε:
-
Μας ηρεμεί ή μας ταράζει;
-
Μας βοηθά να προχωρήσουμε;
-
Μας κάνει να βλέπουμε καθαρά ή θολά;
-
Μας "ανοίγει" ή μας κλείνει στον εαυτό μας;
Αν μια σκέψη μάς παραλύει, μας πιέζει ή μας γεμίζει ένταση χωρίς να προσφέρει λύση, είναι βλαβερή. Αν μας βοηθά να δούμε την πραγματικότητα και να δράσουμε κάνοντας το καλύτερο που μπορούμε, είναι ωφέλιμη.
Συχνά κολλάμε στις βλαβερές σκέψεις γιατί μας φαίνονται πιο «αληθινές». Ο εγκέφαλός μας έχει την εξελικτική τάση να υπερτονίζει κινδύνους και αρνητικά σενάρια. Αυτή η λειτουργία ήταν χρήσιμη κάποτε για την επιβίωση, αλλά σήμερα δημιουργεί ψυχική δυσφορία και άλλα συμπτώματα.
Πώς μετατρέπουμε μια βλαβερή σκέψη σε ωφέλιμη
Δεν προσπαθούμε να την εξαφανίσουμε. Την παρατηρούμε και την κατανοούμε.
-
Αναγνωρίζουμε τη σκέψη.
«Τώρα σκέφτομαι ότι δεν θα τα καταφέρω.» -
Την "ελέγχουμε".
Χρησιμοποιεί απόλυτες έννοιες; (πάντα, ποτέ)
Είναι καταστροφολογική;
Εμπεριέχει προσωπική επίθεση στον εαυτό μας; -
Τη μετατρέπουμε σε πιο ρεαλιστική.
«Μπορεί να είναι δύσκολο, αλλά θα κάνω το καλύτερο που μπορώ.» -
Επιστρέφουμε στο παρόν.
«Τι μπορώ να κάνω τώρα; Όχι στο μέλλον. Τώρα.»
Η βασική διάκριση
Η αξία μιας σκέψης δεν είναι στο περιεχόμενό της, αλλά στο πώς επηρεάζει τη ζωή μας. Αν μας φέρνει πιο κοντά στην αλήθεια, στην ηρεμία και σ' αυτό που νιώθουμε μέσα μας, είναι ωφέλιμη.
Αν μας οδηγεί στη σύγχυση, στη δυσφορία, στο άγχος και στη στασιμότητα, είναι βλαβερή.
Όταν μάθουμε να τις ξεχωρίζουμε αλλάζουμε σιγά-σιγά τον τρόπο που σχετιζόμαστε με τον εαυτό μας και τη ζωή. Όταν γινόμαστε πιο ανοιχτοί στο παρόν και νιώθουμε πιο ήρεμοι, αντί να είμαστε απόλυτοι και μονίμως σε θέση μάχης ή φυγής, θα δούμε ότι και η ζωή θα μας φέρει τις αντίστοιχες εμπειρίες.
Διαχειριστής www.aytepignosi.com
