Το απόφθεγμα της ημέρας
"Όποιος κοιτάζει προς τα έξω ονειρεύεται. Όποιος κοιτάζει προς τα μέσα αφυπνίζεται."
~Καρλ Γιουνγκ

Πώς να αντιμετωπίσουμε την πανδημία συνειδητά, χωρίς φίλτρα και ταυτότητες

Όπως σε κάθε θέμα, έτσι και στο θέμα της πανδημίας, εκφράζονται όλων των ειδών οι απόψεις: άλλοι λένε ότι πρόκειται για μια παγκόσμια απόπειρα ελέγχου των πολιτών από τις κυβερνήσεις, άλλοι ότι αυτή είναι μόνο η αρχή για την κατάργηση δικαιωμάτων και ελευθεριών, άλλοι ότι ο κορωνοϊός είναι ένα εργαλείο για τη μείωση του παγκόσμιου πληθυσμού, κ.ο.κ.

Τα προηγούμενα χρόνια στην Ελλάδα εκφράστηκε η άποψη ότι η οικονομική κρίση έγινε γιατί κάποιες ξένες δυνάμεις ήθελαν να ταπεινώσουν τους Έλληνες. Σε παγκόσμιο επίπεδο, στο θέμα των εμβολίων δημιουργήθηκαν κινήματα άρνησης εμβολιασμού με διάφορες δικαιολογίες. Στο θέμα της εξωγήινης ζωής άλλοι λένε ότι οι εξωγήινοι ζουν ανάμεσά μας, άλλοι ότι οι παγκόσμιες ελίτ είναι εξωγήινοι και άλλοι ότι έχουν απαχθεί από εξωγήινους. Στο θέμα των κεραιών 5G κάποιοι πιστεύουν ότι μ' αυτό οι εξουσίες προσπαθούν να προκαλέσουν αρρώστιες σε εκατομμύρια ανθρώπους για να μειωθεί ο πληθυσμός της Γης. Για οποιοδήποτε θέμα μπορούν να ακουστούν όλων των ειδών οι απόψεις και ειδικά να δημιουργηθούν κινήματα "αντί-".

Το φαινόμενο αυτό είναι κατανοητό και οφείλεται σε διάφορους λόγους: πρώτον, ο μηχανισμός παραγωγής των σκέψεων δεν γνωρίζει περιορισμούς. Οι σκέψεις είναι σαν μικρά σενάρια πιθανοτήτων που όταν κάποιος ταυτιστεί μαζί τους, τις βιώνει και τις εκφράζει ως πραγματικότητες. Δεύτερον, οι περισσότεροι άνθρωποι μεγαλώνουν με μια ταυτότητα και αναπτύσσουν ένα συγκεκριμένο τρόπο σκέψης που προσαρμόζεται ανάλογα σε κάθε περίσταση, χωρίς όμως να χάνει το βασικό του χαρακτηριστικό - αυτό μπορεί να είναι η αντίδραση, η αντίσταση, η άρνηση, η καχυποψία ή κάτι άλλο. Τρίτον, η άγνοια από μόνη της είναι ένας ισχυρός παράγοντας που επιτρέπει στον νου να δημιουργήσει σκέψεις χωρίς λογική και συνοχή. Τέταρτον, η αίσθηση τού "εγώ ξέρω", η οποία κυριαρχεί σε πολλούς ανθρώπους, δημιουργεί την εντύπωση ότι κάποιος ξέρει για τι μιλάει ενώ ό,τι λέει είναι λάθος.

Πώς μπορούμε λοιπόν να ξέρουμε τι είναι αλήθεια και ποιο είναι το σωστό; Εδώ έρχεται η επιστήμη που, όταν δεν γίνεται εργαλείο πολιτικών και οικονομικών συμφερόντων, εγγυάται την καλύτερη δυνατή διεξαγωγή συμπερασμάτων μέσα από συγκεκριμένες μεθόδους έρευνας. Γενικά, η επιστημονική μεθοδολογία συνοψίζεται στα εξής 6 στάδια: παρατήρηση, υπόθεση, θεωρία, πείραμα, απόδειξη, πρόβλεψη. Μέχρι στιγμής, δεν έχει αναπτυχθεί καλύτερη μέθοδος έρευνας και κατανόησης από αυτή. 

Το ότι υπάρχει όμως η επιστήμη δεν εμποδίζει τους νόες των ανθρώπων (που στις περισσότερες περιπτώσεις δεν έχουν καμία σχέση μ' αυτή) να λειτουργούν με βάση τον προγραμματισμό τους και τη φαντασία τους. Έτσι, ο καθένας φιλτράρει κάθε ερέθισμα (γεγονός, κατάσταση ή εμπειρία) και οι σκέψεις που δημιουργούνται εξαρτώνται από τον επικρατέστερο τρόπο σκέψης που έχει δημιουργηθεί στο παρελθόν. Αντίθετα, η επιστήμη παρακάμπτει αυτόν τον αυτοματοποιημένο μηχανισμό παραγωγής σκέψεων μέσα από τα 6 στάδια που αναφέραμε προηγουμένως.

Ας δούμε λίγο την περίπτωση της πανδημίας. Ποιος πιστεύετε ότι σκέφτεται με πιο καθαρό μυαλό; Κάποιος που αντιμετωπίζει το θέμα μέσα από πολιτικά και κομματικά κριτήρια, ή κάποιος που ακολουθεί την επιστημονική οδό; Υπάρχει περίπτωση κάποιος που αυτοπροσδιορίζεται ως αντικυβερνητικός, να πει "μπράβο, σωστά πάρθηκαν τα μέτρα, να τα ακολουθήσουμε μέχρι τέλους"; Κάποιος που μια ζωή βλέπει τον εαυτό του ως θύμα των εξουσιών, υπάρχει περίπτωση να εμπιστευτεί τα δεδομένα που προκύπτουν από την επιστημονική ανάλυση και να πει "αυτή η κατάσταση είναι διαφορετική από τα άλλα κακά σχέδια των εξουσιών" και να ακολουθήσει τα απαραίτητα μέτρα για την αντιμετώπιση της πανδημίας; Στην καλύτερη περίπτωση, αν το κάνει, θα το καταφέρει μόνο μετά από υπέρβαση του προγραμματισμού του.

Πέρα λοιπόν από την εμπιστοσύνη που πρέπει να έχουμε στην επιστημονική μεθοδολογία, ακριβώς επειδή βασίζεται στην παρατήρηση και όχι σε ιδεοληψίες, ιδεολογίες και ταυτότητες, ο καθένας από εμάς θα ήταν καλό να σχηματίζει άποψη μόνο εφόσον πληροί την εξής προϋπόθεση: να έχει καθαρό μυαλό, δηλαδή οι σκέψεις να μην προέρχονται από τον προγραμματισμό του, από το τι έχει μάθει ως σωστό ή λάθος από τους γονείς του ή τους φίλους του, και να ζει συνειδητά στο παρόν ώστε να είναι έτοιμος να αναγνωρίσει αυτές τις αυτόματες σκέψεις πριν ταυτιστεί μαζί τους και τις πιστέψει ως αληθινές.

Αν αναρωτιέστε λοιπόν "τι πρέπει να πιστέψω από όλα αυτά που ακούω", η απάντηση είναι η εξής: αν είστε εξοικειωμένοι με την επιστημονική μεθοδολογία, ακολουθήστε αυτή. Φυσικά, και μέσα στην επιστημονική κοινότητα υπάρχουν διαφωνίες, αλλά γενικά υπάρχει συμφωνία ως προς τις βασικές αρχές και τον τρόπο αντιμετώπισης. Αν δεν είστε εξοικειωμένοι με την επιστημονική μεθοδολογία, ακούστε τους επιστήμονες. Και στη μία και στην άλλη περίπτωση φροντίστε πριν εκφράσετε άποψη να εξετάσετε τι συμβαίνει μέσα σας: αν αντιμετωπίζετε το θέμα με καθαρό μυαλό, χωρίς φόβο και χωρίς τα φίλτρα των ταυτοτήτων (πολιτικών, κομματικών, θρησκευτικών ή "αντι-κάτι"), ή αν το αντιμετωπίζετε με τον ίδιο τρόπο που αντιμετωπίζετε σχεδόν οποιοδήποτε άλλο θέμα που σας δίνει την αίσθηση της αυτοεπιβεβαίωσης.

Για το τέλος μια υπενθύμιση: να φοράμε μάσκα (σε δημόσιους χώρους, ακόμα και αν δεν είμαστε υποχρεωμένοι να τη φοράμε), να περιορίσουμε τις μετακινήσεις μας, να κρατάμε αποστάσεις, να πλένουμε τα χέρια μας τακτικά και να αποφεύγουμε να αγγίζουμε το πρόσωπό μας.

Νίκος Μπάτρας
Διαχειριστής www.aytepignosi.com