Οι προϋποθέσεις σαμποτάρουν την ευτυχία μας

Έχουμε μάθει να σκεφτόμαστε με λάθος τρόπο. Πιστεύουμε ότι μόνο όταν ικανοποιούνται κάποιες επιθυμίες μας, κάποιοι όροι και προϋποθέσεις, τότε μόνο μπορούμε να νιώθουμε χαρούμενοι, ασφαλείς και ήρεμοι.

Πολλοί γονείς περιμένουν από τα παιδιά τους να κάνουν κάτι για να νιώσουν επιτυχημένοι ή ικανοποιημένοι. Οι σύντροφοι το ίδιο. Περιμένουν από τον άλλον να κάνει κάτι για να νιώσουν ασφάλεια και αγάπη μέσα στη σχέση.

Έτσι όμως θέτουμε συνεχώς προϋποθέσεις για να νιώσουμε ασφαλείς και ότι αξίζουμε σαν άτομα. Αλλά ποτέ δεν θα νιώσουμε πραγματική ασφάλεια και αξία όσο περιμένουμε από πράγματα, ανθρώπους ή καταστάσεις έξω από εμάς, έξω από τον έλεγχό μας, να εξελιχθούν με ένα συγκεκριμένο τρόπο.

Η ουσία βρίσκεται εδώ: περιμένουμε από ανθρώπους που δεν ελέγχουμε να συμπεριφερθούν κάπως, ώστε να νιώσουμε και εμείς εντάξει. Περιμένουμε από καταστάσεις που δεν ελέγχουμε να διαμορφωθούν κάπως, ώστε να νιώσουμε ικανοποίηση από τη ζωή. Περιμένουμε από τον σύντροφό μας που δεν ελέγχουμε να συμπεριφέρεται κάπως, για να νιώθουμε ότι αξίζουμε να μας αγαπάνε.

Όλα αυτά αποτελούν στοιχεία εξάρτησης. Μ' αυτή την αντίληψη παραμένουμε εξαρτημένοι και φυλακισμένοι στις προϋποθέσεις που από μόνοι μας έχουμε θέσει για να νιώσουμε ασφαλείς και ικανοποιημένοι από τη ζωή. 

Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι η ασφάλειά μας -η υπαρξιακή ασφάλεια- από τη φύση της δεν εξαρτάται από το τι κάνουν οι άλλοι ή πώς εξελίσσονται οι καταστάσεις. Αν εξαιρέσουμε την περίοδο που είμαστε παιδιά και βασιζόμαστε σε μεγάλο βαθμό στο πώς μας συμπεριφέρονται οι άλλοι, ως ενήλικες δεν βρισκόμαστε πλέον στην ίδια ευάλωτη θέση. Μπορούμε και δικαιούμαστε να νιώθουμε ότι είμαστε εντάξει, ασφαλείς και άξιοι, μόνο και μόνο γιατί υπάρχουμε, χωρίς άλλες προϋποθέσεις. Μπορούμε να αφοσιωθούμε σ' αυτά που ελέγχουμε και είναι στο χέρι μας να επηρεάσουμε, αντί να περιμένουμε να δημιουργήσουν άλλοι τις συνθήκες που θα μας ευνοήσουν.

Η ασφάλεια, η αξία, η ευτυχία, ακόμα και η αγάπη που νιώθουμε, δεν έρχονται από έξω. Πρώτα τις βιώνουμε μέσα μας και μετά τις εκφράζουμε προς τα έξω. Στην καλύτερη περίπτωση, οι άλλοι θα γίνουν αποδέκτες αυτών των συμπεριφορών μας που έχουν την αγάπη ως αφετηρία (ή εμείς θα γίνουμε αποδέκτες τέτοιων συμπεριφορών). Ευτυχώς το σύστημα είναι έτσι φτιαγμένο που ο κάθε άνθρωπος δικαιούται να ζει με τις υψηλότερες ποιότητες της ύπαρξης, ακριβώς επειδή αποτελεί μια έκφραση της ύπαρξης. Αρκεί να το συνειδητοποιήσει.

Νίκος Μπάτρας