Το απόφθεγμα της ημέρας
"Το να συνειδητοποιήσεις τι είσαι είναι ό,τι καλύτερο μπορείς να προσφέρεις στον κόσμο."
~Ραμάνα Μαχάρσι

Για να γνωρίσουμε τι είμαστε, πρέπει πρώτα να δούμε τι δεν είμαστε

Ο νους είναι ένα πολύ καλό εργαλείο στην αυτογνωσία, αρκεί να ξέρουμε να τον χρησιμοποιούμε σωστά.

Η λέξη-κλειδί είναι η αποταύτιση. Αποταυτίζομαι σημαίνει αφαιρώ την αίσθηση του Είμαι από κάτι - από τις σκέψεις, τις αισθήσεις, τις πεποιθήσεις, τη φαντασία, τις αναμνήσεις, οτιδήποτε είναι παρατηρούμενο. Η ίδια η λέξη αποταύτιση δηλώνει άρνηση: την άρνηση μιας ταύτισης.

Η αφαίρεση της αίσθησης του Είμαι γίνεται με την άρνηση. Παρατηρούμε τη φλυαρία του νου και λέμε "δεν είμαι αυτές οι ιστορίες". Παρατηρούμε τις πεποιθήσεις και λέμε "δεν είναι δικές μου, δεν τις επέλεξα εγώ, δεν είμαι μέσα σ' αυτές". Παρατηρούμε τις αισθήσεις του σώματος και λέμε "δεν είμαι οι αισθήσεις". 

Προσέξτε πώς η λέξη "είμαι" είναι πάντα παρούσα. Το "δεν είμαι" λειτουργεί σαν ψαλίδι που κόβει μία σχέση, ένα δεσμό, μεταξύ του Είμαι και της παρατηρούμενης σκέψης, πεποίθησης ή αίσθησης. Αυτό που είμαστε δεν πρόκειται ποτέ να το αναγνωρίσουμε ως παρατηρούμενο αντικείμενο. Γιατί αν το δούμε ως αντικείμενο σημαίνει ότι υπάρχουμε ως υποκείμενο που μπορεί και το αναγνωρίζει.

Εκτός και αν νιώθουμε πραγματικά ότι οτιδήποτε παρατηρούμε είναι φτιαγμένο από εμάς, άρα είμαστε τα πάντα, είμαστε όλος ο κόσμος που γνωρίζουμε εμπειρικά, όπως είμαστε και η επίγνωση. Εκεί δεν υπάρχει κανένας διαχωρισμός και λέμε ότι υπάρχει μόνο Ένα (στην πραγματικότητα δεν υπάρχει ούτε Ένα. Γι' αυτό η μεγαλύτερη σχολή αυτογνωσίας ονομάζεται "μη δυϊσμός" [non duality] και όχι "ενισμός". Το καλύτερο που μπορεί να κάνει ο νους είναι να αρνηθεί ότι υπάρχει διαχωρισμός και όχι να ισχυριστεί ότι έχει εντοπίσει το Ένα). Σ' αυτό το στάδιο όμως φτάνουμε αφού πρώτα περάσουμε από την αφαίρεση της ταυτότητας από τα παρατηρούμενα μέσω της άρνησης.

Πολλοί από αυτούς που βρίσκονται στον πνευματικό δρόμο προσπαθούν να αναγνωρίσουν και να εντοπίσουν την αλήθεια (τον Εαυτό, την Ύπαρξη, την Επίγνωση) ως αντικείμενο. Σ' αυτή την προσπάθεια μπορούν να εγκλωβιστούν για πολλές δεκαετίες και να δοκιμάσουν διάφορες μεθόδους και τεχνικές, αναζητώντας τον σωστό δάσκαλο ή ταξιδεύοντας ακόμα και στην Ινδία. Όλες οι εμπειρίες όμως είναι παροδικές, ακόμα και οι πιο υπερβατικές. Ακόμα και αν βιώσουμε, με τη βοήθεια κάποιας τεχνικής ή ακόμα και χημικών ουσιών, την ανυπαρξία του ξεχωριστού εαυτού και τη διάλυση των ορίων μας με την Ύπαρξη, θα είναι άλλο ένα παροδικό φαινόμενο που θα λάβει χώρα μέσα στην επίγνωση.

Αντί λοιπόν να ψάχνουμε να βρούμε την αλήθεια, το καλύτερο που έχουμε να κάνουμε είναι να ξεκινήσουμε να διαλύουμε τα δεσμά που κρατάνε το Είμαι κολλημένο στις διάφορες μορφές, σκέψεις και αισθήσεις. Ο σοφός Ινδός Ραμάνα Μαχάρσι παρομοίαζε αυτή τη διαδικασία της αφαίρεσης με ένα αγκάθι που χρησιμοποιούμε για να αφαιρέσουμε ένα άλλο αγκάθι από το σώμα μας. Στο τέλος πρέπει να απαλλαγούμε και από τα δύο.

Νίκος Μπάτρας