Το απόφθεγμα της ημέρας
"Η καρδιά σου είναι το φως αυτού του κόσμου. Μην την καλύπτεις με το μυαλό σου."
~Μούτζι

Αποδέχομαι δεν σημαίνει ανέχομαι

Ο όρος "αποδοχή" χρησιμοποιείται ευρέως στο χώρο της αυτογνωσίας. Πολλοί δάσκαλοι λένε "αποδέξου μια κατάσταση", "αποδέξου το παρόν" ή "αποδέξου αυτά που συμβαίνουν μέσα σου", αλλά εύκολα παρερμηνεύονται αυτές οι συμβουλές.

Αν κάποιος ζει σε ένα περιβάλλον όπου οι άλλοι τον κακομεταχειρίζονται και τον κακοποιούν, πρέπει να αποδεχτεί την κακοποίηση; Αν ένα παιδί ζει σε ένα σπίτι όπου οι γονείς τσακώνονται καθημερινά και το περιβάλλον τού δημιουργεί άγχος και ανασφάλεια, πρέπει να μάθει να ζει σ' αυτό το περιβάλλον και να το αποδεχτεί;

Πρακτικά, αποδοχή σημαίνει ότι δεν υπάρχει εσωτερική αντίσταση στην εμπειρία που βιώνουμε. Η εσωτερική αντίσταση εκφράζεται με τη στάση "Δεν μου αρέσει (δεν θέλω) αυτό που βιώνω" ή "Δεν θέλω να συμβεί κάτι". Με την αποδοχή μπορεί να υπάρξει αντίδραση, αλλά δεν θα είναι μια αυτόματη αντίδραση του προγραμματισμού, αλλά μια συνειδητή δράση προσαρμοσμένη στο συγκεκριμένο βίωμα και απαλλαγμένη από εγωικά κίνητρα. Όταν αποδεχόμαστε κάτι δεν επιθυμούμε να μην υπήρχε η εμπειρία που βιώνουμε. Γι' αυτό η αποδοχή προϋποθέτει πλήρη επίγνωση της κατάστασης και θάρρος.

Π.χ. στην περίπτωση που κάποιος βιώνει κάποιου είδους ψυχολογική κακοποίηση στο σπίτι, η αυτόματη αντίδραση μπορεί να του υποδεικνύει να καταπιέζεται ή να αρχίσει να κάνει κακό στον εαυτό του. Η συνειδητή δράση μπορεί όμως να του υποδείξει μια άλλη στάση: αν είναι παιδί μπορεί να απευθυνθεί σε κάποιον που μπορεί να το βοηθήσει ή να εκφράσει τη δυσφορία που νιώθει (σε περίπτωση που δεν εισακουστεί η ανάγκη του για ένα ήρεμο περιβάλλον, μπορεί πάλι να επιλέξει να δράσει διαφορετικά). Αν είναι ενήλικας μπορεί αντί να συμμετέχει στην αρνητική κατάσταση, να επιλέξει να φύγει από το σπίτι.

Αποδοχή δεν σημαίνει κάθομαι και ανέχομαι μια κατάσταση που μου προκαλεί δυσφορία. Όταν βλέπεις να συμβαίνει σε κάποιον (ή σε σένα) μια αδικία, δεν θα σκεφτείς "πρέπει να το αποδεχτώ και γι' αυτό δεν θα κάνω τίποτα". Η αποδοχή διαμορφώνει μια διαφορετική στάση και δράση, πέρα από την αυτόματη αντίδραση του προγραμματισμού που συνήθως διέπεται από φόβο ή εγωικές επιθυμίες.

Στα εσωτερικά φαινόμενα ισχύει το ίδιο. Μπορεί κάποιος να έχει μάθει να αντιμετωπίζει το άγχος τρώγοντας. Για να ξεπεράσει αυτή την αυτόματη αντίδραση, πρέπει πρώτα να μάθει να αποδέχεται το άγχος ως βίωμα, αποκόπτοντάς το από την αυτόματη αντίδραση της αναζήτησης φαγητού. Δηλαδή, πρέπει να μάθει να μένει μόνος του με το φαινόμενο που λέγεται "άγχος" (αφού πρώτα το αναγνωρίσει), χωρίς να προσπαθεί να το αποφύγει ή να το καταπιέσει. Στη συνέχεια, όποια δράση ακολουθήσει θα προέρχεται από τη συνειδητή αυτή στάση, κάτι που θα έχει μακροπρόθεσμα ως αποτέλεσμα το σπάσιμο της αλυσιδωτής αυτόματης αντίδρασης. Το να πει κάποιος "αποδέχομαι ότι για να νιώσω καλύτερα πρέπει να φάω", δεν δηλώνει αποδοχή αλλά αποφυγή της αλλαγής στάσης.

Νίκος Μπάτρας