Το απόφθεγμα της ημέρας
"Μην προσπαθείτε να είστε τέλειοι. Δεν υπάρχουν τέλειες προσωπικότητες. Ούτε οι σοφοί είναι τέλειοι. Και μη νομίζετε ότι αν είστε καλός με όλους, θα αρέσετε σε όλους. Δεν υπήρξε και δεν θα υπάρξει ποτέ τέτοιος άνθρωπος."
~Μούτζι

Μια απλή άσκηση αυτογνωσίας και χαλάρωσης με πολλά οφέλη

Για πρακτικούς λόγους, ας χωρίσουμε τις εμπειρίες που έχουμε όλοι σε δύο μεγάλες κατηγορίες: στις σκέψεις και στις αισθήσεις του σώματος.

Οι σκέψεις είναι όλες οι ερμηνείες, οι υποθέσεις, τα σενάρια, οι αναμνήσεις, οι επιθυμίες, όλα τα "θέλω" και τα "δεν θέλω", τα "πρέπει" και τα "δεν πρέπει", το παρελθόν, το μέλλον, τα ονόματα, ό,τι περιλαμβάνει λέξεις, οι μαθηματικοί υπολογισμοί, κ.τ.λ.

Οι αισθήσεις είναι οι πέντε αισθήσεις της αντίληψης, τα συναισθήματα (χωρίς τη συνοδευόμενη "ιστορία" που ανήκει στις σκέψεις), όλα τα είδη πόνου (πονόδοντος, πονοκέφαλος, κ.ά.), η πείνα, η δίψα, η ανατριχίλα, το μούδιασμα, η θερμοκρασία του σώματος, η ζάλη, κ.τ.λ.

Δυστυχώς, κανένας μας δεν έμαθε από μικρός να τα διαχωρίζει αυτά, δηλαδή να μπορεί να διακρίνει πότε η προσοχή του απορροφάται από τις σκέψεις ή πότε παρατηρεί μια αίσθηση του σώματος. Η διάκριση αυτή, αν και φαίνεται απλή και μπορεί να διδαχθεί πολύ εύκολα, είναι πολύ σημαντική και έχει πολλά οφέλη. 

Το να γνωρίζουμε ότι οι σκέψεις είναι κάτι διαφορετικό από τις αισθήσεις, μας προστατεύει για να μην μπερδεύουμε τις εμπειρίες του παρόντος που αφορούν το σώμα, με τα προϊόντα του νου που αφορούν τον φανταστικό κόσμο των πιθανών ενδεχόμενων - του παρελθόντος και του μέλλοντος ("τι έγινε", "τι θα μπορούσε να είχε γίνει" και "τι μπορεί να γίνει").

Γνωρίζοντας επίσης ότι μπορούμε να κατευθύνουμε την προσοχή μας στις σκέψεις ή στις αισθήσεις, μας δίνεται μια νέα δυνατότητα: όποτε θέλουμε να κάνουμε ένα διάλειμμα από τα προβλήματα που μας απασχολούν σε νοητικό επίπεδο. Αυτό γίνεται απλώς στρέφοντας την προσοχή μας στις αισθήσεις του σώματος και σταματώντας έτσι συνειδητά, έστω και για λίγα δευτερόλεπτα, τη φλυαρία του νου. Πολλοί άνθρωποι που υποφέρουν από τις σκέψεις τους -και όχι από το σώμα τους και τις αισθήσεις- θα μπορούσαν να μάθουν να βρίσκουν μια μικρή όαση στη ζωή τους κάθε φορά που ο νους τούς ταλαιπωρεί με τις αρνητικές σκέψεις και τις ερμηνείες κινδύνου.

Μπορούμε να εστιάζουμε την προσοχή μας σε οτιδήποτε επιλέξουμε που δεν ανήκει στον κόσμο των σκέψεων: έναν ήχο, την αίσθηση των ποδιών μας που ακουμπούν στο πάτωμα, ένα έντονο συναίσθημα, διάφορες μικρές αισθήσεις του προσώπου, ή οτιδήποτε άλλο. Μ' αυτόν τον τρόπο δεν λύνουμε κάποιο πρόβλημα που μας απασχολεί, απλώς προσφέρουμε στον νου και στο σώμα μερικές ανάσες χαλάρωσης και ηρεμίας. Σε πολλές περιπτώσεις, το να σταματήσουμε να ανησυχούμε και να νιώθουμε ένταση, είναι αρκετό, ή αποτελεί την καλύτερη αφετηρία για την εξεύρεση μιας λύσης σε ένα πρακτικό πρόβλημα.

Το επόμενο μεγάλο όφελος είναι ότι αρχίζουμε να αντιλαμβανόμαστε ότι όταν σταματάμε να σκεφτόμαστε δεν εξαφανιζόμαστε. Όταν εστιάζουμε την προσοχή μας σε έναν ήχο, συνεχίζουμε και έχουμε επίγνωση της ύπαρξής μας, ακόμα και αν δεν προσδιορίζουμε ποιο είναι το όνομά μας, το παρελθόν μας, η ιστορία της ζωής μας, η οικογένειά μας ή το μέλλον μας. 

Έτσι παίρνουμε και μια γεύση από την κατάσταση της καθαρής ύπαρξης, της επίγνωσης, που υπάρχει πάντα στο παρόν, ανεπηρέαστη από τα παροδικά φαινόμενα, αρκεί να στρέψουμε την προσοχή μας σ' αυτή για να αντιληφθούμε ότι είμαστε αυτή. 

Νίκος Μπάτρας