Υπάρχουν φορές που αισθάνεστε ότι τα δικαιώματά σας καταπατούνται χωρίς να διαμαρτύρεστε γι' αυτό; Φοβάστε να πείτε τη γνώμη σας, μήπως είναι λάθος; Αισθάνεστε άγχος ή ενοχές όταν λέτε σε κάποιον "όχι" για κάτι που δεν θέλετε;
Προσπαθείτε να αποφύγετε πάση θυσία την αρνητική κριτική και υποχωρείτε; Νιώθετε φόβο μπροστά σε άτομα κύρους; Ή μήπως γίνεστε επιθετικοί χάνοντας τον έλεγχο και νιώθοντας ενοχές για αυτή σας τη συμπεριφορά; Άλλες φορές πάλι προσπαθείτε να δείχνετε υποστηρικτικοί αλλά τελικά λειτουργείτε υπόγεια σε βάρος των άλλων;
Αν σε κάποια από τις παραπάνω καταστάσεις αναγνωρίζετε τον εαυτό σας, τότε φαίνεται να μη γνωρίζετε τι σημαίνει διεκδικητική συμπεριφορά. Αποτέλεσμα αυτού είναι πιθανά να μην μπορείτε να ανταποκριθείτε στα προβλήματα της καθημερινότητας, να δυσκολεύεστε να επικοινωνήσετε με τους γύρω σας, να νιώθετε έλλειψη κατανόησης, να αισθάνεστε άγχος, αβοηθητότητα, αδικία, θυμό ή και ενοχές.
Οι άνθρωποι που ξέρουν να διεκδικούν τα δικαιώματά τους με σεβασμό προς τον εαυτό τους και τους άλλους, εμφανίζουν τα παρακάτω χαρακτηριστικά:
- Λένε "όχι" χωρίς ενοχές.
- Ζητάνε ξεκάθαρα αυτό που θέλουν, αλλάζουν όμως και γνώμη όταν θέλουν.
- Λένε "δεν ξέρω", "δεν καταλαβαίνω", "δεν με ενδιαφέρει", χωρίς ενοχές.
- Κάνουν λάθη για τα οποία αναλαμβάνουν την ευθύνη.
- Δεν δικαιολογούν πάντα τον εαυτό τους στους άλλους, για κάτι που δεν θέλουν.
- Επιλέγουν αν, ποιον και πότε θα βοηθήσουν.
- Παίρνουν αποφάσεις και αναλαμβάνουν την ευθύνη τους.
- Δεν αναλαμβάνουν την ευθύνη για τα προβλήματα των άλλων.
- Ζητάνε βοήθεια και συναισθηματική στήριξη όταν τη χρειάζονται.
- Έχουν ιδιωτικό χώρο και χρόνο.
- Νιώθουν και εκφράζουν τα αρνητικά τους συναισθήματα όπως θυμό, θλίψη, πόνο.
Για να μπορείτε να έχετε αυτή τη συμπεριφορά, προϋπόθεση είναι να αναγνωρίζετε στον εαυτό σας τα παραπάνω ως βασικά σας δικαιώματα στις διαπροσωπικές σχέσεις.
*Της Ελένης Νικολάου - ψυχολόγος
